Seyahat Motivasyonunu Oluşturan İtici ve Çekici Faktörler
Turizm endüstrisinde en fazla sorgulanan soru, insanların tatillerini veya iş gezilerini seçmelerinin nedenlerini, tatillerini seçmelerinin yollarını ve bir seyahat şirketinin diğerine tercih edilmesinin nedenlerini anlamaktır. Daha da önemlisi, birçok araştırma firması, turistlerin seyahat ederken neden seyahat etmeyi tercih ettiklerinin cevabını arıyor. Bu soru zaman zaman hayati olabilir.
Dünyanın dört bir yanından akademisyenler ve uzmanlar, 70’lerden beri bu alanı kapsamlı bir şekilde araştırıyorlar. Bunu anlamak için çeşitli temalar ve modeller sunuluyor.
Graham Dann (1977) “İtme ve çekme modeli” (Push & Pull) olarak tanımlanan tez, en sık atıf yapılan araştırma fikirlerinden biriydi. Bu iddiaya göre turistlerin stresten kaçmak veya günlük rutinleri ve çevreyi değiştirmek için içsel arzularının ana neden olduğu söylenir. 1979 yılında Crompton bir başka tez ortaya attı. Crompton, bu tezinde bir güzergaha doğru yedi itme güdüsü tanımladı. Kaçış, kendini keşfetme, rahatlama, prestij, akraba ziyareti, toprağa dönüş (memleket özlemi) ve sosyal etkileşim bunlardır. Yenilik ve eğitim, çekici güdülerdir. Mansfield (1992) ve Iso-Ahola (1982) bu tezleri destekledi. Pearce, PL ve Lee, UI (2005) tarafından yazılan “Turist Motivasyonuna Seyahat Kariyer Yaklaşımının Geliştirilmesi” son zamanlarda oldukça aydınlatıcı bir çalışma oldu.
Seyahat amacı ve motivasyonu birbirleriyle yakından ilişkilidir. Bunlar tipik olarak üç geniş kategoriye sınıflandırılır: iş seyahati, eğlence seyahati ve diğer amaçlı seyahatler (örneğin, kişinin sağlığı, kültürel ve tarihsel ilgi alanları ve dini seyahatler).
Bununla birlikte, turistleri bu şekilde etiketlemek, yalnızca seyahatlerinin genel motivasyonlarını anlamamıza yardımcı olur, ancak bize onların özel motivasyonları veya onları destekleyen ihtiyaç ve istekleri ve bu ihtiyaçların karşılanıp karşılanmadığı hakkında çok az şey söyler. Her türden turistin yaptığı gezi seçimlerini şekillendiren değişkenler arasındaki terimleri ve karmaşık ilişkiyi açıklamak buradaki amacım.
Turistlere belirli bir rotaya seyahat etme nedenlerini sorduğumuzda, “Her zaman ziyaret etmek istediğim bir yer”, “Bazı arkadaşlar tavsiye etti”, “Yılın bu zamanında hava her zaman güzel ve plajlar güzel, biz de deniz kum güneş tatili yapmak istedik” veya “Son birkaç yıldır düzenli olarak oraya gidiyoruz” gibi cevaplar alabiliriz. Bu görüşler çekici olsa da turistlerin ihtiyaç ve arzularını belirlemede yardımcı olmadıkları için gerçek motivasyona çok az ışık tutuyor.
İnsanlar, tıpkı yeni bir halıya, yeni bir elbiseye veya daha iyi bir arabaya ihtiyaç duydukları gibi, genellikle bir tatile gitmek için ihtiyaç duydukları şeyler hakkında konuşurlar. Acaba bir isteği mi yoksa bir ihtiyacı mı ifade ediyorlar? Bu tanımlara daha ayrıntılı bakıldığında, “İhtiyaç” terimi, aradığımız ürünlerin günlük yaşamımız için gerekli olduğunu ifade eder, ancak seyahat ürünlerinde bu nadirdir. Genel olarak, ihtiyaç sadece daha fazla mal ve hizmete olan ihtiyacı ifade eder, bu da içinde yaşadığımız tüketici odaklı toplumun çeşitli yönlerinden açık bir işaretidir.
Tatil veya günlük yaşamdan bir mola, zamanla gerçek bir ihtiyaç haline gelebilir. İş hayatında stres atma olarak da kabul edilebilir, çünkü ara vermezse sistemler ruhsal ve bedensel olarak çökebilir. Bu, yoğun ve stresli bir kariyer için bir stres atma olarak algılanabilir. Ülkemizde bu tür veriler azdır, ancak yabancı örnekler, belirli kuruluşların araştırmalarının da gösterdiği gibi, şiddetli yoksulluk yaşayan aileler ve bireylerin de tatile ihtiyacı olabilir.
Bu tanımlar aracılığıyla ihtiyaç kavramını nasıl anladığımızı inceleyerek devam edelim. Hayatta kalmak için insanların belirli fizyolojik ihtiyaçları vardır. Bunların çoğu, insanların yiyecek, içecek, uyku, ısınma ve hayatta kalmak için gerekli olan her şeyi karşılamaktadır.
Değişik ve deneyimsel bir ortamın tadını çıkarmak ve işyerinin rutininden ve stresinden uzaklaşmak, bazı insanlar için seyahat etme nedenidir. Bazı gezginler, İsviçre Alpleri’nde bir tatil yapmak, temiz dağlarda yürümek, çeşitli manzaraların, iyi yemeklerin ve tam bir rahatlamanın tadını çıkarmak isteyebilir. Başka bir deyişle, bazı gezginler arkeolojik, kültürel, dini ve tarihsel güzergahları ziyaret etmek isteyebilir. Gezginlerin beklentileri, mekanı ve ilgisini etkiler.
Pazarlama uzmanları, “itici” ve “çekici” motivasyon türleri olarak iki başlıkta tanımlarlar. Bu nedenle, bir turist günlük yaşamlarından uzaklaşmak için tatile “itilir”. Öte yandan, belirli bir yere gitmeleri için onları çekmek için çeşitli faktörler (reklam vb.) devreye sokulur. Seyahat acenteleri, müşterileri tatile çıkmaya ikna etmek için harika bir araçtır. Bu, müşterisini iyi tanımak ve onların seyahat ihtiyaçlarının nabzını tutup uygulamaya sokabilecek donanıma ve ürünlere sahip olmakla mümkündür. Ek olarak, bu güzergahı önerirken müşterilerin ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayacağını göstermesi gerektiğini unutmamalıdırlar.
İtici Faktörler
Yukarıda belirttiğim gibi, Graham Dann (1977), belki de turizmle ilgili çekici ve itici faktörler hakkında yazan ilk akademisyenlerden biri olabilir. Özellikle Barbados ile ilgili çalışması, çekici yönlere yönelik araştırmalara daha fazla ilgi olduğunu gösterdi. Makalesi, turistlerin kaçış ve nostalji gibi nedenlerle seyahat etmeyi tercih ettiklerini öne sürüyor. Chris Ryan (1991) ek bir araştırmacı olarak, seyahatin gerçekleşmesini teşvik eden faktörleri inceledi ve bunları on bir temaya ayırdı:
- Normal ortamlardan kaçma motivasyonu
- Rahatlama ve iyileşme
- Yetişkinlere çocukluk kaygısızlığına geri dönme fırsatı vererek
- Aile bağlarını güçlendirme ve aileyle zaman geçirme fırsatı
- Hem evde hem de tatildeyken arkadaşları arasında statü ve saygınlık kazanmak
- Ev sahipleri ve diğer misafirlerle etkileşim
- Romantizm ve cinsel olasılıklar
- Eğitim ve zihnin büyümesi için fırsat
- Yaşam boyunca kişisel gelişim, farkındalık ve keşfetme fırsatı
- Dileklerin yerine getirilmesi ve uzun süredir hedeflere ulaşılması
- Alışveriş
Biraz sıradan görünse de alışveriş seyahat için yaygın bir neden. New York, Fransa’daki Calais ve Dubai gibi güzergahlar, alışveriş konsepti nedeniyle daha fazla turist çekti. Daha da önemlisi, bu motivasyonlar bireyleri seyahat etmeye teşvik eder. Bu aşamadan sonra ilgi çekici unsurlar devreye girer. İstekleri karşılamak için hangi yolları veya tatil yerlerini seçmek tamamen ilgi çekici bir şeydir.
Çekici faktörler
Turistlerin tatil yapmak için birçok farklı nedeni olabileceği açıktır. Bu güdüler çeşitli yollarla karşılanabilir; bu nedenle, her biri için çekici olanları göz önünde bulundurarak, bir yeri diğerinden ayırmak mümkündür.
Akademisyenler, John Richardson ve Martin Fluker (2004) gibi, bunların “tüketicileri belirli bir hedefe doğru çektiğini” belirtiyorlar. Doğal çevre, kültürel kaynaklar ve konukseverlik dahil olmak üzere çeşitli cazibe merkezleri, güzergâh ve tesislerdeki olanakların mevcudiyeti ve kalitesi, özel etkinlikler için fırsatlar, altyapı ve erişilebilirlik ve uygun hava koşulları, seyahat edilecek güzergahın güvenli, eğlenceli ve ilginç bir yer olarak olumlu bir imaj oluşturan faktörlerdir.
Turistin motivasyonlarını en iyi şekilde karşılayan güzergahı seçmesine yardımcı olan birçok faktör vardır. Bununla birlikte, belirli çekici unsurlar seyahat etmeyi motive edebilir. Örneğin, 2012 Olimpiyatlarının Londra’da düzenlenmesi, bazı yerli turistleri başkenti ziyaret etmeye teşvik etti; eğer olimpiyatlar olmasaydı, belki de bu kadar çok insan Londra’ya gitmeyi düşünmemiş olabilirdi. Özel bir müzede sergilenen muhteşem bir sergi gezginleri bu müzeye çekebilir.
Bununla birlikte, alternatif araştırmalar, Olimpiyatların özel sergiler veya festivaller için çekici bir unsur olduğunu ve aynı zamanda turistlerin onları ziyaret etmekten kaçınabileceğini öne sürdü. Özel etkinliklerde fiyatların artması ve kalabalığın tatil deneyimini bozacağı endişesi bunun başlıca nedenleri olabilir.
Turizm, sadece bir seyahat sektörü olarak tanımlansa bile, temelini antropoloji, psikoloji ve sosyoloji gibi çeşitli bilim alanlarında derinlemesine araştırmalar oluşturuyor. Bu araştırmanın sonuçları ayrıca turist akımları, yönlendirmeleri ve reklam stratejilerini tanımlar. Sadece turizmden bahsetmek çok zor.
Bugün en güncel seyahat içerikleri bulabileceğiniz adres Gazali Turizm. Tecrübeli teknik kadromuz ile güvenilir ve verimli ekip olma anlayışıyla; müşteri memnuniyeti ve kalite ile birlikte zamanındalık ilkelerinden ödün vermeden ülke ve dünya standartlarına uygun olarak hizmet sunmaktayız.
Gazali Turizm olarak sizin için hazırladığımız paket turlar, Türkiye’nin her yerine VIP araç kiralama ve transfer ve otel rezervasyonu ile tatil yapmayı ve gezmeyi seven kişilerin ilk durağı olmayı hedefliyoruz. Daha çok bilgi için bizimle iletişime geçip Türkiye tatilinizin keyfine bakabilirsiniz.